Από τους πρώτους κιόλας πολέμους της αρχαιότητας, έγινε εμφανής η απαίτηση της εύρεσης της κατάλληλης δομής και σύνθεσης των στρατιωτικών “σχηματισμών”, από το πιο μικρό επίπεδο μέχρι και το πιο μεγάλο, προκειμένου να αποδίδουν τα μέγιστα στη μάχη.

Ιδιαίτερα μετά τη μάχη του Μαραθώνα το 480 π.Χ., εμφανίστηκε και η ανάγκη της σωστής τακτικής (ελιγμού) αυτών των “σχηματισμών”, το οποίο είναι αρρηκτα συνδεδεμένο με τη δομή του. Συνεπώς, η δομή ενός στρατιωτικού τμήματος δεν αποτελεί σημερινό ζήτημα, αλλά ταλανίζει την εκάστοτε στρατιωτική ηγεσία εδώ και χιλιετίες.

Σε αυτό το άρθρο θα αναφερθούμε στα θετικά και αρνητικά της τετράγωνης και τριγωνικής δομής των Σχηματισμών ενός στρατού, και στη συνέχεια θα εκφέρουμε την άποψή μας σχετικά με το ποιά από τις δύο ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες του Ελληνικού Στρατού.

Σημειώνεται, ότι Σχηματισμός είναι ένα στρατιωτικό τμήμα ίσο με Ταξιαρχία τουλάχιστον. Ως εκ τούτου, δεν θα αναφερθούμε καθόλου στην κατάλληλη δομή των Μονάδων/ Υπομονάδων (τμήματα επιπέδου Τάγματος και Λόχου αντίστοιχα), τα οποία για το υπόλοιπο του άρθρου, θα θεωρούνται τριγωνικά (Μονάδα με 3 Υπομονάδες κοκ).

Τετράγωνη Δομή

Είναι ο Σχηματισμός (για παράδειγμα Ταξιαρχία), ο οποίος αποτελείται από 4 στοιχεία ελιγμού, με συνηθέστερη περίπτωση δύο (2) Μ/Κ Τάγματα Πεζικού (Μ/Κ ΤΠ) και δύο (2) Επιλαρχίες Μέσων Αρμάτων (ΕΜΑ), επειδή έτσι υπάρχει καλύτερη ισορροπία.

Τριγωνική Δομή

Η Τριγωνική Δομή αντίστοιχα, είναι ο Σχηματισμός που διαθέτει τρία (3) στοιχεία ελιγμού, κι αναλόγως της φύσης αυτών (ΠΖ ή ΤΘ), είναι είτε Μηχανοκίνητος (π.χ. Μ/Κ Ταξιαρχία), είτε Τεθωρακισμένος (ΤΘΤ). Για παράδειγμα, αν μια Ταξιαρχία διαθέτει 2 ΕΜΑ και 1 Μ/Κ ΤΠ είναι ΤΘΤ με σαφή επιθετικό/αντεπθετικό προσανατολισμό. Ενώ αν διαθέται 2 Μ/Κ ΤΠ και 1 ΕΜΑ, τότε είναι Μ/Κ Ταξιαρχία, η οποία είναι κυρίως αμυντικής φύσεως.

Συντελεστές Σύγκρισης

Οι κύριοι παράγοντες οι οποιοί επηρεάζουν την απόδοση ενός στρατιωτικού τμήματος, είναι, με “προσωπική” σειρά προτεραιότητας οι παρακάτω:

Ισχύς Πυρός.
Ευελιξία
Ισχυρή Εφεδρεία
Διοίκηση κι έλεγχος
Υποστήριξη Μάχης – ΔΜ
Αναλογία Δυνάμεων
Ισορροπία
Εναλαξιμότητα
Επιβιωσιμότητα

Υπόθεση

Πριν ξεκινήσουμε τη σύγκριση, και για να είμαστε κατανοητοί σε οποιονδήποτε διαβάσει το άρθρο, θα βάλουμε μια βάση πάνω στην οποία θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο ποια δομή είναι προτιμητέα για τις ανάγκες μας.

Έστω λοιπόν ότι έχουμε 24 Μονάδες επιπέδου Τάγματος, και θέλουμε να τις εντάξουμε σε Σχηματισμούς. Αν τις εντάξουμε σε Ταξιαρχίες τριγωνικής δομής, το σχηματιζόμενο στράτευμα (Σώμα Στρατού), θα έχει ως την μορφή της παρακάτω εικόνας

Στην περίπτωση που επιλεγεί η εισαγώγη του ίδιου αριθμού Μονάδων σε Ταξιαρχίες τετράγωνης δομής, τότε το σχηματιζόμενο στράτευμα θα έχει τελείως διαφορετική μορφή, και θα όπως η παρακάτω εικόνα.

Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ

Με βάση λοιπόν τις παραπάνω εικόνες, θα γίνει η σύγκριση της κάθε δομής στους παράγοντες που ειπώθηκαν πιο πάνω επιγραμματικά.

1. Ισχύς Πυρός

Η “δύναμη” πυρός ενός τμήματος είναι το πρώτο που έχει σημασία. Διότι χωρίς αυτό, η όποια συζήτηση για διεξαγωγή επιτυχημένων επιχειρήσεων είναι άνευ σημασίας.

Εδώ, η ισχύς πυρος της Τριγωνικής δομής είναι μεγαλύτερη κατά 33% έναντι της τετράγωνης, διότι εμπλέκεται άμεσα, μεγαλύτερος αριθμός Μονάδων. Όπως βλέπετε στο παραπάνω παράδειγμα, στην πρώτη περίπτωση οι άμεσα εμπλεκόμενες Μονάδες είναι δεκαέξι (16), ενώ στη δέυτερη (τετράγωνη δομή), δώδεκα (12).

2. Ευελιξία

Ευελιξία είναι η δυνατότητα ενός τμήματος να κινείται ταχύτατα στο πεδίο της μάχης, ως ενιαίο σώμα.
.
Εδώ, η Τριγωνικής δομής Ταξιαρχία έχει και πάλι το πλεονέκτημα, καθώς είναι πιο μικρή, και συνεπώς πιο ευέλικτη σε σχέση με την τετράγωνης δομής.

3. Ισχυρή Εφεδρεία

Η εφεδρεία είναι τα υποτμήματα ενός τμήματος τα οποία δεν εμπλέκονται άμεσα στην αρχή της μάχης, αλλά τηρούν στάση αναμονής για την ανάληψη δράσης / πρωτοβουλίας, είτε επιθετικής, είτε αντεπιθετικής. Η εφεδρεία είναι το Α και το Ω ενός τμήματος προκειμένου να μπορέσει να αντιδράσει στις ενέργειες του εχθρού. Συνήθως, (αν όχι πάντα), οι εφεδρείες είναι αυτές που καθορίζουν την έκβαση του αγώνα.

Εδώ, η Ταξιαρχία Τετράγωνης δομής έχει συντριπτικό πλεονέκτημα έναντι της Τρογωνικής, με διπλάσια ποσότητα (100%) εφεδρείας για κάθε εμπλεκόμενη (ενεργούσα) Μονάδα.

Στο παραδειγμά μας όμως, το οποίο αντικατοπτρίζει καλύτερα την πραγματικότητα, οι εφεδρείες στην ταξιαρχία Τετράγωνης δομής είναι κατά 50% περισσότερες της Τριγωνικής. Η μείωση αυτή οφείλεται στον μεγαλύτερο αριθμό Σχηματισμών στην περίπτωση της Τριγωνικής δομής.

4. Διοίκηση κι Έλεγχος

Η διοίκηση κι ο έλεγχος ενός τμήματος, είναι αδιαπραγμάτευτος παράγοντας για την επιτυχία των επιχειρήσεων. Είναι αυτή που ρυθμίζει κι οργανώνει την εκτέλεση των όποιων ελιγμών τη σωστή χρονική στιγμή.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη. Διότι στο επίπεδο του Σχηματισμού (Ταξιαρχία) η Τριγωνική δομή υπερτερεί της Τετράγωνης εξαιτίας των λιγότερων υπό διοίκηση Μονάδων.

Από την άλλη όμως, στο επίπεδο του Μείζονος Σχηματισμού (π.χ. Σώμα Στρατού), τα πράγματα γέρνουν υπέρ της Τετράγωνης δομής, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Λόγω των λιγότερων υπό διοίκηση τμημάτων.

Παρά την όποια σύγχυση δημιουργείται, μπορούμε να πούμε ότι ο Τριγωνικός Σχηματισμός έχει το πλεονέκτημα, διότι είναι προτιμότερο να έχεις ένα πρόβλημα (υψηλότερες απαιτήσεις στη διοίκηση και τον έλεγχο ενός τμήματος), παρά πολλαπλά.

ΣΔΕ Ηνίοχος.

Ο μικρός αριθμός Σχηματισμών, δεν του επιτρέπει στον αμυνόμενο να αμυνθεί στους υπερκερωτικούς ελιγμούς του εχθρού, ο οποίος διαθέτει περισσότερους Σχηματισμούς.

7. Ισορροπία

Με αυτή την έννοια εννοείται η αναλογία των ενεργών δυνάμεων και της εφεδρείας. Γενικά, η εφεδρεία πρέπει να είναι ισχυρή, πολλές φορές και ισχυρότερη της ενεργούσας δύναμης.

Η τετράγωνης δομής Ταξιαρχία, έχει πολύ μεγαλύτερα επίπεδα ισορροπίας. κυρίως επειδή αποτελείται από ίδιο αριθμό Μονάδων Πεζικού και Τεθωρακισμένων. Αυτό σημαίνει, πως η τετράγωνη Ταξιαρχία μπορεί να αναλάβει περισσότερα είδη αποστολών σε σχέση με μια Ταξιαρχία Τριγωνικής δομής, η οποία αναλόγως του τύπου της (Μ/Κ Ταξ, ΤΘΤ), έχει και τους αντίστοιχους περιορισμούς.

8. Εναλαξιμότητα

Η εναλαξιμότητα είναι η δυνατότητα αντικατάστασης ενός τμήματος, είτε σε περίπτωση απωλειών, είτε σε περίπτωση κόπωσης. Η εναλαξιμότητα αποκτά μεγαλύτερη σημασία σε μεγάλης διάρκειας κι έκτασης πολεμικές επιχειρήσεις.

Εδώ, η Τετράγωνη Ταξιαρχία έχει σαφές πλεονέκτημα.

9. Επιβιωσιμότητα

Η επιβιωσιμότητα είναι συνυφασμένη με την εναλαξιμότητα, η οποία μέσω της τελευταίας επιτρέπει σε ένα τμήμα να επιχειρεί ακόμα κι αν έχει δεχθεί αρκετές απώλειες.

Κι εδώ η Τετράγωνη Ταξιαρχία έχει συντριπτική υπεροχή.

Αποτελέσματα

Από την παραπάνω ανάλυση λοιπόν, εξάγουμε τα εξής αποτελέσματα:

Η Τριγωνική Ταξιαρχία υπερτερεί στους εξής τομείς:

Ισχύς Πυρός
Ευελιξία
Διοίκηση κι Έλεγχος
Αναλογία Δυνάμεων

Ενώ η Τετράγωνη Ταξιαρχία υπερτερεί:

Ισχυρή Εφεδρεία
Υποστήριξη Μάχης – ΔΜ (εξοικονόμηση προσωπικού).
Ισορροπία
Εναλαξιμότητα
Επιβιωσιμότητα

Η καλύτερη επιλογή ενός στρατού, είναι ανάλογη πάντα (και) με τις δυνατότητές του.

Συμπεράσματα

Ακόμα και κάποιος που δεν έχει ιδαίτερες γνώσεις της “Επιχειρησιακής Τέχνης”, καταλαβαίνει πως η τετράγωνη δομή της Ταξιαρχίας εξυπηρετεί καλύτερα τον Στρατό ο οποίος:

Είναι επιτηθέμενος.

Αν είναι αμυνόμενος, τότε εφαρμόζει αποκλειστικά Κινητή Άμυνα

Είναι αμιγώς επαγγελματικός , ή έστω άριστα εκπαιδευμένος ημιεπαγγελματικός. Αλλά σε καμία των περιπτώσεων αμιγώς κληρωτός.

Είναι αριθμητικά (ή συντριπτικά ποιοτικά) υπέρτερος του αντιπάλου του.

Διαθέτει σύγχρονα συστήματα C2, προκειμένου να μπορέσει να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες.

Ως εκ τούτου, πιστεύουμε πως ο Ελληνικός Στρατός δεν μπορεί και δεν πρέπει να “τετραγωνοποιήσει” τους Σχηματισμούς του. Δεν μπορεί, διότι έχει μεγάλο αριθμητικό μειονέκτημα σε σχέση με την απειλή του, και δεν πρέπει διότι το επίπεδό του δεν είναι στο επιθυμητό επίπεδο.

Και για να φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο, θα πρέπει να γίνουν ριζικές αλλαγές στην εκπαίδευση, τροποποίηση όλων των εκστρατευτικών του εγχειριδίων, καθώς και εκ βάθρων αναδιοργάνωση των επιτελείων του με την παράλληλη υιοθέτηση σύγχρονων Συστημάτων Διοίκησης κι Ελέγχου (ΣΔΕ). Αλλαγές και τομές που δεν μπόρεσε να κάνει στις καλές προ κρίσης εποχές. Οπότε, ας αφεθεί καλύτερα η κατάσταση ως έχει.

Εξάλλου, υπάρχουν άλλοι τομείς όπου ο Ελληνικός Στρατός μπορεί να αυξήσει την ισχύ πυρός των τμημάτων του, καθώς και να εξοικονομήσει πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό. Κάτι το οποίο θα μας απασχολήσει σε επόμενο άρθρο.

Υπάρχουν άλλοι τομείς όπου ο Ελληνικός Στρατός μπορεί να αυξήσει την ισχύ πυρός των τμημάτων του, καθώς και να εξοικονομήσει πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό.

Ένα “ίσως”, αντί επιλόγου

Κλείνοντας, θα αναφέρουμε την μοναδική περίπτωση όπου η τετράγωνη Ταξιαρχία θα είχε νόημα. Και είναι στις Τεθωρακισμένες Ταξιαρχίες του Δ’ Σώματος Στρατού. Διότι τόσο η πιθανή αποστολή τους (αντεπίθεση από εφεδρεία, επίθεση σε εχθρικό έδαφος), η φύση τους (Τεθωρακισμένες), όσο και η οργάνωση κι εξοπλισμός τους (ΣΔΕ Ηνίοχος, στελέχωση κοκ), ίσως ευνοούν την παραπάνω αλλαγή. Ίσως…

Πηγή: amynagr.blogspot.com

Σχόλιο από το OmegaNbc.com:

Εξαιρετικά κατατοπιστικό άρθρο συγχαρητήρια στους συντελεστές.

OmegaNbc.com

* Σε περίπτωση που σε κάποιο άρθρο, εντοπίσετε λανθασμένες πληροφορίες, επικοινωνήστε μαζί μας στο email: news@OmegaNbc.com, ώστε να αποκαταστήσουμε την ορθότητα τους, παρέχοντας μας τις ανάλογες αποδείξεις.

*Το OmegaNbc.com σε αντίθεση με άλλα ΜΜΕ, διορθώνει τυχόν λάθος, ή ψευδής ειδήσεις όπου τις εντοπίσει, δίνοντας ανάλογο “βάρος” στην διόρθωση τους.

*OmegaNbc.com Πρώτα έγκυρα & μετά έγκαιρα.

*Το OmegaNbc.com σε αντίθεση με άλλα ΜΜΕ, αναφέρει πάντα την πηγή, από την οποία αναδημοσιεύει άρθρα η ειδήσεις.

* Το OmegaNbc.com Επιτρέπει την αναδημοσίευση, με προϋπόθεση την αναφορά της ενεργής ηλεκτρονικής διεύθυνσης της ιστοσελίδας παραγωγής, https://OmegaNbc.com/

Tο OmegaNbc.com δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα στο οποίο αναφέρεται το άρθρο. 

Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. 

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε,
προκλητικά, συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. 

Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει 
και το OmegaNbc.com ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.

«Διαφωνώ με ό,τι λες, αλλά θα υπερασπισθώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες.» Φραγκίσκος Μαρία Αρουέ «Βολταίρος» (1694-1778).

Δικαίωμα συμμετοχής στη συζήτηση έχουν μόνο όσοι έχουν επιβεβαιώσει το email τους στην υπηρεσία disqus.com